အိ … ဖျါလၢ နအ့ၣ်ထၢၣ်နဲးအသန့ထံးန့ၣ်အိၣ်လီၢ်လံၤဝဲလံ.
မ်ပကမၤသီထီၣ်နအ့ၣ်ထၢၣ်နဲးအသန့ထံး အဃိဒီး နစူးကါပှာ်ယဲၤသန့လၢအချ့ဒီးဘံၣ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.
Children's Health Insurance Program (CHIP)
ပှၤဖိသၣ်ကိးဂၤဒဲး ကြၢး၀ဲလၢ ကဒိၣ်ထီၣ် ပှဲၤဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. လၢကမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်တုၤထီၣ်ဖဲန့ၣ်အဂီၢ်, ပှၤဖိသၣ်တဖၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်သးထီဘိ ဒီး ကသံၣ်ကသီ တၢ်ကွၢ်ထွဲ လီၤ.
နဖိမ့ၢ်တအိၣ်ဒီး ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤ ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်မၤစၢၤသ့န့ၣ်လီၤႋ ပှၤဖိသၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တၢ်အုၣ်ကီၤ တၢ်တိာ်ကျဲၤ (Children's Health Insurance Program - CHIP) ဟ့ၣ်မၤစၢၤ တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမၤစၢၤတၢ်အုၣ်ကီၤ လၢအပှ့ၤစှၤ မ့တမ့ၢ် တလိၣ်ဟ့ၣ်အပှ့ၤ လၢဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ် ဖိသၣ်ဒိၣ်တဖၣ် ဒီး ပှၤသးစၢ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ပာ်လီၤအီၤလၢကမၤစၢၤဖိသၣ်ဒိၣ်တဖၣ်ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲအလိၣ်ဘၣ်၀ဲလၢအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်ႋ
ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤမၤ၀ဲဒၣ် အနီၢ်ကစၢ် CHIP တၢ်တိာ်ကျဲၤ ဒီး Medicaid ဟ့ၣ်မၤစၢၤဘူးလဲလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ နကီၢ်စဲၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘျၢလီၤဆီဘၣ်ဃးဒီး မတၤကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢအဂီၢ် ဒီးတၢ်လၢအုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႋ
မ့ၢ်ယဖိကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢ CHIP အဂီၢ်ဧါႋ
CHIP မ့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဖိသၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် လၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤတသ့လၢတၢ်လီၢ်တတီၤတီၤ န့ၣ်လီၤႋ မ့ၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် Medicaid သနာ်က့ နဖိကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲသ့န့ၣ်လီၤႋ
ယမ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဖိသၣ်အမိၢ်ပၢ်ဘၣ်န့ၣ်ယပတံထီၣ်သ့ဧါႋ
ဖံဖုတဖၣ် မှၢ် ဖါတံၢ်တဖၣ် - ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် ပတံထီၣ်၀ဲသ့ဖဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒီးကွီၢ်ဘျီၣ်တၢ်နဲၣ်လီၤကွၢ်ထွဲတၢ်အဖိးသဲစး န့ၣ်လီၤႋ (နကီၢ်စဲၣ်ကကစူးကါတၢ်ကတိၤ “ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်ဖိးသဲစး”) တၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤမ့ၢ်၀ဲပတံထီၣ်သ့ထီရီၤတဘျီန့ၣ်လီၤႋ တိၢ်နီၣ် - နမ့ၢ်ပတံထီၣ်တဘျီဒီးတၢ်မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်နဖိဘၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဟ့ၣ်အဃၣ်တဂ့ၤႋ တၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ်ဒီးတၢ်ဘျၢတဖၣ်ဆီတလဲသ့ ဒီးနဖိမၤန့ၢ်ဘၣ်ဆူညါသ့န့ၣ်လီၤႋ
CHIP အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢတၢ်မနုၤလဲၣ်ႋ
CHIP ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢ လၢအိၣ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤအတကွီၢ်လဲၢ်တခါ ပၣ်ဃုာ်ဒီး-
- တၢ်ဒိးကွၢ်ဖိသၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လၢကသံၣ်သရၣ်
- တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ
- တၢ်ဆါဟံၣ်ဒီးဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ကွၢ်ထွဲ
- ကသံၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ကွဲးနဲၣ်လီၤတဖၣ်
- တၢ်ကွၢ်ထွဲမဲဒီးမဲာ်တၢ်ထံၣ်
CHIP အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢတၢ်မနုၤလဲၣ်ႋ
လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ်တနီၤနီၤ တဘၣ်လၢာ်အပှ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ လၢအဂၤတဖၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်နကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဘူးလဲတဆံးတက့ၢ်လၢတလါစုာ်စုာ်ဒီးဖဲနဖိဒိးန့ၢ်တၢ်ကွၢ်ထွဲခါန့ၣ်လီၤႋ ဘၣ်ဆ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်အဆၢ - တဘၣ်အါန့ၢ် တနံၣ်တဘျီနကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ် 5 မျးကယၤ န့ၣ်လီၤႋ
မ့ၢ်ယကြၢးဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဖဲလဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်.
စံးဆၢတၢ်သံကွၢ်အချ့စှၤကိာ်ဖျၢၣ်လၢနကထံၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအကလုာ်မနုၤတဖၣ်လၢအကြၢးဒီးဂ့ၤဝဲဘၣ်ဝဲလၢနဂီၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်အဂ့ၢ်တက့ၢ်.
ဃုကွၢ် Medicaid တၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ်ဖဲနလီၢ်ကဝီၤပူၤ
Medicaid မ့တမ့ၢ် တၢ်ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲခံမံၤ တၢ်တိာ်ကျဲၤအတၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤသ့ဝဲလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢနအိၣ်ဆိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါခီဖျိစူးကါန စံး(ပ) ဟီၣ်က၀ီၤ (ZIP) နီၣ်ဂံၢ် လၢနကဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအဘၣ်လၢအကမၤပှဲၤ နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.